Le Donon ***

Heilige berg op de grens van de Elzas en Lotharingen

Le Donon is een berg in het oosten van Frankrijk op de grens tussen de Elzas en Lotharingen waar vier departementen elkaar grenzen. Het ligt in een prachtige natuurgebied waar hoge dennenbomen groeien en veel water is te vinden. Op de top staan meerdere heiligdommen waarmee de bijnaamvan Le Donon, de heilige berg, wordt verklaard.

Er zijn grofweg twee startpunten om de top van de Donon te bereiken. De meest populaire is de westelijke route vanaf Grandfontaine. Dit is de makkelijke route waar je minder hoeft te klimmen.

Daarnaast is er de oostelijke route die start vanaf de parkeerplaats ‘Abri Du Col Entre Les Deux Donons’ en dat ligt midden in het bos. Dit wandelpad is een stuk uitdagender waarbij er meer wordt geklommen en het pad minder toegankelijk is. Al is er ook een langere route waarbij je minder hard stijgt.

Natuurlijk kozen wij de oostelijke route en die is goed te doen. Het is er minder druk en je komt echt op prachtige plekken. Ik zou wel drinken meenemen, zeker in de zomer. En als je toch een kleine rugtas aan het pakken bent, neem ook wat te eten mee want een kleine picknick is een prima pauze op weg naar boven.

Tijdens de hele tocht kwamen we slechts vier mensen tegen en naast het lawaai van de motoren, het gebied is erg geliefd bij motorrijders, waren we meer dan een uur helemaal alleen. De tocht is prachtig waarbij je af en toe echt even moet klimmen. Daarbij zijn goed schoenen een aanrader, je redt het op sportschoenen maar op slippers zou ik het niet doen.

Na een uur in alleen in het bos te hebben gewandeld keken we dat ook een beetje gek op van de hoeveelheid mensen die zich op de top bevonden; het was er ronduit druk. Omdat het laatste stukje best intens was besloten even op adem te komen en installeerden ons op één van de bankjes vlakbij de tempel.

Victor Hugo

Het was een warme dag en terwijl ik het water mij liet smaken kwam ik in gesprek met de Fransman die naast mij zat. Het bleek een local te zijn die met zijn vrouw en dochter De Donon had beklommen. Ze hadden de makkelijke route genomen maar hij kende de oostelijke route sprak zijn respect uit terwijl wij puffend ons laafden aan het water uit de rugtas.

Na een gezellig gesprek over vogels spotten en Amsterdam wilde hij ons toch iets specials laten zien. We liepen een stukje terug op het pad waar we net vandaan kwamen waarna hij bij een grote steen flink wat planten weghaalde en zowaar een ijzeren plaat te voorschijn kwam.

Ik kon het niet heel goed lezen maar onze nieuwe lokale vriend vertelde maar al te graag dat op deze plek één van de grootste Fransen ooit was verwekt. Want hier zouden de ouders van Victor Hugo, hij schreef onder andere Les Miserables, in 1801 samen zijn gekomen en de beroemde auteur hebben gemaakt. Zo gingen die dingen vroeger.

Het is natuurlijk de vraag of dit echt hier is gebeurd maar dat doet er eigenlijk niet toe. Het is vooral een mooi verhaal dat past bij Frankrijk en al helemaal bij de Romantiek dat op deze prachtige plek dit soort dingen zouden gebeuren.

Hoewel het op het moment dat wij er waren echt te druk was voor de daad, was ik onder de indruk van de plek die papa en mama Hugo hadden uitgekozen. De top van de Donon is de hoogste in de directe omgeving waardoor je een prachtig uitzicht hebt op het landschap.

Naar het westen heb je een onbelemmerde uitzicht waardoor je bij mooi weer honderden kilometers ver weg kan kijken. In het oosten liggen de Vogezen waarvan de toppen veel hoger zijn dan de 1,009 meter. Maar ter hoogte van Donon is de bergketen net wat lager waardoor je een prachtig doorkijkje hebt naar het Rijndal en daarachter de bergen van het Zwarte Woud.

Kelten en Romeinen

De Kelten, ook wel Galliërs genoemd, zagen dat ook en bouwden aan de westkant van de top een aantal tempels waar verschillende goden werden aanbeden. Er zijn trouwens aanwijzingen dat deze plek al veel eerder werd bewoond. Er zijn in de directe omgeving van de top voorwerpen gevonden die dateren van 3000 voor Christus.

Nadat de Romeinen onder leiding van Caesar Gallië hadden onderworpen, op een klein dorpje in Amorica na, en er toen niet op een god meer of minder werd gekeken, werden hier ook tempels voor Romeinse goden gebouwd. Zo had Mercurius hier een tempel die vrolijk naast die van Toutatis, de Gallische oppergod, stond. Polytheïsten doen niet zo moeilijk.

Dit alles resulteerde in een compleet dorp met tempels, bronnen en andere heiligheden aan de westkant van de top. Over bronnen gesproken rond Donon beginnen verschillende rivier zoals de Meurthe en de Saar.

Het is een bijzondere plek die altijd mensen heeft aangetrokken die ongetwijfeld ook hogere machten aanriepen. Het Christendom maakte een einde aan deze occulte toestanden, of heeft deed daar in ieder geval een serieuze poging toe.

Tempel voor Frankrijk

Uiteindelijk werd er in de negentiende eeuw nog een tempel gebouwd onder leiding van Napoleon III.. Niet om een god te aanbidden maar om de plaatselijke archeologische vondsten te tonen. Hoewel in een perfecte staat van ontbinding zoals dat alleen in Frankrijk kan staat deze tempel er nog steeds.

Maar zoals veel in de negentiende eeuw en zeker in Frankrijk was het vooral een tempel voor de natie. Of beter; voor het nationalistische idee van wat Frankrijk is of zou moeten zijn. Op de top van een berg staat het symbool voor alle Fransen in een gebied waar toen over het algemeen geen Frans maar juist Duits werd gesproken.

Vanaf de tempel, die in 1869 werd gebouwd, keek je bovendien zo Duitsland in, of wat Duitsland werd. juist. De tempel laat zien hoe goed je als natie bent als je een eenheid bent en wat je mist als je je dat niet bent, zoals de Duitsers. En dat hebben de Fransen geweten.

Twee jaar later versloegen de Duitse legers onder leiding van Pruisen Frankrijk in recordtempo waarna de Duitse eenwording werd uitgeroepen in Versailles. De Franse Keizer Napoleon III werd afgezet en de Elzas én Lotharingen werden aan het nieuwe Duitsland toegevoegd. De nieuwe grens liep op De Donon, vlak naast de tempel.

Het bleek het startschot van een hoop ellende tussen de twee grote landen in West-Europa,. Ook Le Donon is het toneel geweest van strijd in zowel de oorlog van 1870/71, de Eerste Wereldoorlog als de Tweede wereldoorlog.

Maar Le Donon is vooral een prachtige plek om te zijn. De klim is een licht pittig maar het uitzicht is echt heel bijzonder, precies zoals een beklimming van een berg moet zijn. Plan daarom een bezoek als het mooi helder weer is. Wij waren er in de zomer, maar gezien de foto’s moet het ook in de winter een prachtige plek zijn.