Marché Nocturne: de Franse avondmarkt

Fransen zijn een trots volk en hoewel er enorme regionale verschillen zijn, bestaat er zeker iets van een nationale identiteit. Als het goed gaat, staan ze massaal achter ‘Les Bleus’ en als het minder gaat kunnen ze als geen ander klagen over de mentaliteit van de volgevreten voetballers. Wacht eens even, dit patroon herken ik toch ook wel bij ons.

Maar goed, buiten het voetballen is eten en drinken heel belangrijk in Frankrijk. Wat er wordt gegeten verschilt per streek maar overal vind je dezelfde passie en aandacht voor het eten. Daarnaast is ook de manier hoe het eten wordt beleefd belangrijk en wie ooit eens op een zomeravond een dorpje is binnengewandeld, heeft misschien kennis gemaakt met het fenomeen ‘marché nocturne’; Alle inwoners van het dorp zitten aan lange tafels van het lekkers uit de streek te genieten. Gastblogger Kees Wynen, die al jaren in Frankrijk woont, legt dit typische Franse fenomeen uit.

Het valt mij altijd op dat de ‘marché nocturne’, ook wel ‘marché gourmand’ genoemd , of op z’n Nederlands ‘avondmarkt’, voor Nederlanders een vrij onbekend begrip is. We kennen allemaal de weekmarkten die veel overeenstemming hebben met de markten zoals we die in Nederland aantreffen. De weekmarkten in heel Frankrijk zijn altijd uitsluitend ’s morgens en duren tot twaalf hooguit één uur. Er zijn overigens ook grotere maandmarkten. Deze noemt men een “foire”. De marché nocturne, zoals de naam al zegt, is daarentegen ’s avonds en doorgaans alleen in juli en augustus. Het begint rond een uur of zeven en duurt tot een uur of elf.

Gastblogger

Kees Wijnen is gastblogger bij Dorpen in Frankrijk. Kees woont al jaren in Frankrijk. Lange tijd in de Aveyron en sinds een tijdje in de buurt van Villeneuve-sur-Lot. Daar heeft hij samen met zijn vrouw Marjo La Bakénia met twee prachtige gîtes.

Een crêperie op een marché nocturne in een dorp in Frankrijk

Op een marché nocturne staan allerlei stalletjes waar je lokale lekkernijen kan krijgen en een crêperie mag daar natuurlijk niet ontbreken.

Wat is nu precies een ‘marché nocturne’? Dezelfde marktkooplui die je ook op de weekmarkten tegenkomt, tref je ook aan op de avondmarkt. Alleen maken ze nu ook een gerecht klaar met hun eigen producten en volgens lokaal recept. De middenstandsvereniging van het dorp organiseert zoiets samen met het Office du Tourisme.

Er worden lange tafels neergezet met stoelen of banken en daar rondom heen tref je de kraampjes aan van de marktkooplui, maar nu ook uitgerust met kookplaten, barbecues, friteuses en hak -en snij werktuigen. Zo maakt de groenteman allerlei salades klaar tot en met fruitsalades aan toe. De slager heeft zijn barbecue of bakplaten geïnstalleerd en grilt stukken vlees, spiesen en worstjes. De eendenboer maakt eendenborst (Magret de Canard) klaar en verkoopt de bekende en beruchte foie gras producten. De eigenaar van het café heeft een bierkraam buiten gezet en de wijnboer verkoopt zijn hele assortiment wijn, per fles of per glas. Ook de bakker is bijna altijd van de partij en verkoopt vers brood en bakt pannenkoeken en wafels en ga zo maar door! Enfin, je kunt het zo gek niet verzinnen of je vindt het er en voor hele schappelijke prijzen.

Hoe werkt een marché nocturne

Lange tafels in een dorp in Frankrijk tijdens een marché nocturne

Aan lange tafels worden de regionale producten genuttigd. Deze foto is duidelijk aan het begin van de avond genomen want er zijn weinig flessen wijn te zien.

Het systeem werkt als volgt: Je zoekt een plekje aan een van de tafels. Je gaat natuurlijk een beetje apart zitten, zo tussen die Fransen is ook weer zo iets. . . maar er komen steeds meer mensen en al gauw zit je er midden tussen in. De wat jongere generatie vindt het heel leuk om hun Engels eens uit te proberen.

Vervolgens loop je eens rond en kijk je wat er zo al gebakken wordt en waar je trek in hebt. Je begint eens met een voorgerecht; een salade, een bakje escargots of een schaaltje met foie gras gelardeerd met pruimen of vijgenmoes. Je zoekt iets uit en rekent het ter plekke af. Via de wijnboer waar je een flesje wijn haalt, ga je weer terug naar je plek. Vervolgens ga je op zoek voor een goed stuk vlees en haal je bij de slager een stevige cote de Boeuf en neem je bij het kraampje waar ze frietjes bakken een bakje friet mee. Ondertussen probeer je natuurlijk ook eens een dansje en heb je daarna wel weer trek in een lekkere pannenkoek met ijs en slagroom.

Dansen op zijn Frans

Iets later op de avond bouwt een lokaal bandje zijn instrumentarium op en al gauw schalt de tango, de paso doble en de polka over het dorpsplein, waarbij de oudjes meestal de dansvloer openen met een typisch Frans musette dansje. Later op de avond, als het ijs gebroken is, verandert het orkestje van repertoire en schuifelt de jeugd over het plein op de melodie van de laatste (Franse) hits.

Op iedere avondmarkt wordt gegarandeerd de “Madison” gedanst. Dit is een in Frankrijk mateloos populair line dansje waar het hele dorp, jong en oud, aan mee doet. Ga er gewoon tussen staan en kijk de kunst af bij je buurman. Je hebt het zo door.

Toen wij laatst weer de avondmarkt bezochten, we waren met een groepje van zo’n twintig Nederlanders, speelde het bandje het razend populaire nummer “Salut les amoureux” van Joe Dassin, wat weer een cover is van Willy Nelson’s “City of New Orleans” en in Nederland door Gerard Cox wordt vertolkt met “Tis weer voorbij die mooie zomer”. Wij zongen dus met z’n twintigen het refrein uit volle borst mee, in het Hollands wel te verstaan. Je snapt dat alle Fransen hogelijk verbaasd omkeken en ook uit volle borst de Franse versie mee begonnen te zingen en de Engelsen de versie van Willy Nelson.

Je begrijpt het al, de marché nocturne mag je niet missen, typisch Frans. Je vindt ze in heel Frankrijk en het is altijd ongelooflijk gezellig. Als je weer eens in la douce France bent en je ziet ergens een aanplakbiljet “MARCHE NOCTURNE” ga er dan zeker naar toe!! Ook voor de kinderen een topper!! Je geeft ze 10 euro en je zegt: “zorg zelf dat je wat te eten krijgt, je mag uitzoeken wat je wilt” Succes verzekerd!